Nguồn từ http://nhatky.name

“Hầu
hết mọi người là người khác. Những suy nghĩ của họ là ý kiến của người
khác, cuộc sống của họ là sự bắt chước, cảm xúc của họ là một câu trích
dẫn” ,Oscar Wilde.
Khi đọc truyện Gatsby vĩ đại của Scott Fitzgerald, tôi vô cùng thích thú với đoạn mở đầu:“Hồi
tôi còn nhỏ tuổi, nghĩa là hồi dễ bị nhiễm các thói hư tật xấu hơn bây
giờ, cha tôi có khuyên tôi một điều mà tôi ngẫm mãi cho đến nay:
– Khi nào con định phê phán người khác thì phải nhớ rằng không phải ai cũng được hưởng những thuận lợi như con cả đâu.
Ông
không nói gì thêm, nhưng vì hai cha con chúng tôi xưa nay vẫn rất hiểu
nhau mà chẳng cần nhiều lời nên tôi biết câu nói của ông còn nhiều hàm ý
khác. Vì vậy tôi không thích bình phẩm một ai hết. Lối sống ấy đã mở ra
cho tôi thấy nhiều bản tính kì quặc, nhưng đồng thời khiến tôi trở
thành nạn nhân của không ít kẻ chuyên quấy rầy người khác.”(*)
Tôi
cũng rất thích một chi tiết trong truyện Doraemon, đó là mỗi khi Nôbita
và Doraemon lạc vào một thế giới khác, bất cứ thế giới nào, thì ở nơi
đó cũng xuất hiện những nhân vật có nhân dáng tương tự Nôbita, Xuka,
Xêkô, Chaien…. nhưng tính cách lại có thể rất khác. Điều đó luôn khiến
tôi mỉm cười.
Cuộc sống này cũng vậy… Ở đâu đó ngoài kia
là những người có thể giống ta. Ở đâu đó ngoài kia là những người có thể
rất khác ta. Có người ưa tụ tập với bạn bè. Có người mê mải rong chơi.
Có người chỉ thích nằm nhà để đọc sách. Có người say công nghệ cao. Có
người mê đồ cổ. Có người phải đi thật xa đến tận cùng thế giới thì mới
thỏa nguyện. Có người chỉ cần mỗi ngày bước vào khu vườn rậm rạp sau
nhà, tìm thấy một vạt nấm mối mới mọc sau mưa hay một quả trứng gà tình
cờ lạc trong vạt cỏ là đủ thỏa nguyện rồi. Tôi nhận ra rằng, hai sự phấn
khích đó có thể rất giống nhau. Cũng giống như người ta có thể phản ứng
rất khác nhau khi đứng trước thác Niagara hùng vĩ, người này nhảy cẫng
lên và ghi nhớ cảnh tượng đó suốt đời, nhưng cũng có người nhìn nó và
nói: “Thác lớn nhỉ?” rồi quên nó đi ngay sau khi trở về nhà mình. Sao ta
phải lấy làm lạ về điều đó? Sao ta phải bực mình về điều đó? Sao ta lại
muốn rằng tất cả mọi người đều phải nhảy lên khi nhìn thấy thác
Niagara?
Chúng ta vẫn thường nghe một người tằn tiện phán
xét người khác là phung phí. Một người hào phóng đánh giá người kia là
keo kiệt. Một người thích ở nhà chê bai người khác bỏ bê gia đình. Và
một người ưa bay nhảy chê cười người ở nhà không biết hưởng thụ cuộc
sống…Chúng ta nghe những điều đó mỗi ngày, đến khi mệt mỏi, đến khi nhận
ra rằng đôi khi phải phớt lờ tất cả những gì người khác nói, và rút ra
một kinh nghiệm là đừng bao giờ phán xét người khác một cách dễ dàng.
Cách
đây nhiều năm, khi xe hơi ở VN vẫn còn là thứ vô cùng xa xỉ, người bạn
của tôi sau một thời gian quyết tâm dành dụm và vay mượn đã mua được một
chiếc. Chỉ là một chiếc xe cũ thôi. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ anh chỉ là
một nhà báo với thu nhập vừa phải và vẫn đang ở nhà thuê. Gia đình phản
đối nói anh phung phí. Đồng nghiệp xì xầm rằng anh đua đòi. Bạn bè nghi
ngại cho là anh học làm sang. Nhưng anh vẫn lẳng lặng làm. Và anh tâm sự
với tôi rằng: từ hồi còn nhỏ xíu, anh đã luôn mơ mình được ngồi sau vô
lăng, được tự lái xe lên rừng xuống biển. Ước mơ đó theo anh mỗi ngày.
Vì vậy anh đã gom góp suốt thời gian qua, cho đến khi có thể mua được
một chiếc xe cho riêng mình. Chỉ thế thôi. Rồi anh nhìn tôi và hỏi: Tại
sao tôi phải trì hoãn ước mơ chỉ vì sợ người khác đánh giá sai về mình?
Sao tôi phải sống theo tiểu chuẩn của người khác?
Tôi
không thể tìm ra một câu trả lời đủ thuyết phục cho câu hỏi đó. Bởi thế,
tôi luôn mang theo câu hỏi của anh bên mình. Nó nhắc tôi rằng, rất
nhiều khi chúng ta vì quá lo lắng về những điều người khác đã nói, sẽ
nói, và có thể nói mà không dám sống với con người và ước mơ đích thực
của mình.
Một người bạn khác của tôi đeo đuổi việc làm từ
thiện, quyên góp, chia sẻ. Ban đầu vì lòng trắc ẩn. Rồi vì niềm vui cho
chính bản thân. Rồi, như một món nợ ân tình phải trả. Rồi, như một cuộc
đời phải sống. Chị như ngọn nến cháy hết mình cho người khác. Ấy vậy mà
rất nhiều lần tôi thấy chị khóc vì những lời người khác nói về mình. Như
vậy đó, kể cả khi ta hành động hoàn toàn vô vị lợi, cũng không có nghĩa
là ta sẽ ngăn ngừa được định kiến và những lời gièm pha ác ý. Vậy sao
ta không bình thản bước qua nó mà đi?
Thỉnh thoảng chúng
ta vẫn gặp những người tự cho mình quyền được phán xét người khác theo
một định kiến có sẵn. Những người không bao giờ chịu chấp nhận sự khác
biệt. Đó không phải là điều tồi tệ nhất. Điều tồi tệ nhất, là chúng ta
chấp nhận buông mình vào tấm lưới định kiến đó. Cuộc sống của ta nếu bị
chi phối bởi định kiến của bản thân đã là điều rất tệ, vậy nếu bị điều
khiển bởi định kiến của những người khác hẳn còn tệ hơn nhiều. Sao ta
không thể thôi sợ hãi, và thử nghe theo chính mình?
Thật
ra, cuộc đời ai cũng có những lúc không biết nên làm thế nào mới phải.
Khi ấy, ba tôi dạy rằng, ta chỉ cần nhớ nguyên tắc sống cơ bản cực kỳ
ngắn gọn: Trước hết, hãy tôn trọng người khác. Rồi sau đó, nghe theo
chính mình. Hãy tôn trọng. Bởi cuộc đời là muôn mặt, và mỗi người có một
cách sống riêng biệt. Chẳng có cách sống nào là cơ sở để đánh giá cách
sống kia. John Mason có viết một cuốn sách với tựa đề “Bạn sinh ra là
một nguyên bản, đừng chết như một bản sao” Tôi không biết nó đã được
dịch ra tiếng Việt chưa, nhưng đó là một cuốn sách rất thú vị. Nó khiến
tôi nhận ra rằng mỗi con người đều là một nguyên bản, duy nhất, độc đáo
và đáng tôn trọng. Hãy nghe theo chính mình, bởi chính bạn là người sẽ
hưởng thụ thành quả, hay gánh chịu hậu quả, cho dù bạn có làm theo hay
sống theo ý muốn của bất cứ ai.
Tôi luôn xem nguyên tắc ấy
như đôi giày mà tôi phải mang trước khi ra khỏi nhà. Xỏ chân vào đôi
giày đó, và đi khắp thế gian, đến bất cứ nơi nào bạn muốn. Con người
sinh ra và chết đi đều không theo ý mình. Chúng ta không được sinh ra
với ngoại hình, tính cách, tài năng, hay sự giàu có mà mình muốn chọn
lựa. Nhưng chúng ta đều có một cơ hội duy nhất để được là chính mình.
Chúng ta có một cơ hội duy nhất để sống như mình muốn, làm điều mình
tin, sáng tạo điều mình mơ ước, theo đuổi điều mình khao khát, yêu
thương người mình yêu. Bạn biết mà, cơ hội đó chính là cuộc đời này -
một chớp mắt so với những vì sao. Bởi thế, đừng để mình cứ mãi xoay theo
những tiếng ồn ào khác, hãy lắng nghe tiếng nói trái tim của bạn.